افزایش و کاهش سرمایه در شرکت
به دنبال ثبت شرکت و فعالیت آن به دلایل مختلفی ممکن است شرکت دچار تغییراتی گردد که موجب افزایش و کاهش سرمایه در شرکت میشود.
سرمایه، اصلی ترین رکن تجارت و کسب سود می باشد. میزان سرمایه شرکت تجاری، بیان کننده میزان اهمیت آن شرکت می باشد.
برای افزایش سرمایه شرکت ، حداکثری تعریف نشده و به میزان دلخواه قابل افزایش است.
اما معمولاً سرمایه شرکت های سهامی دارای حداقل است.
حداقل سرمایه شرکت سهامی عام پنج میلیون ریال و حداقل سرمایه شرکت سهامی خاص یک میلیون ریال می باشد.
منظور از سرمایه شرکت سهامی، مجموع قیمت اسمی سهام شرکت است.
افزایش سرمایه در شرکت به معنای افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت یا افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکتهای سهامی می باشد.
گاهی شرکت با هدف توسعه و فعالیت جدید نیاز به سرمایه بیشتری دارد و می تواند سرمایه خود را افزایش دهد.
همچنان که سرمایه ممکن است اضافه شود گاهی اتفاق می افتد که تقلیل پیدا کند .
افزایش و کاهش سرمایه در شرکت وابسته به تشریفات خاصی است که هر یک از آنها باید به طور جداگانه بررسی شود.
افزایش و کاهش سرمایه
تغییر سرمایه در شرکت مستلزم رعایت نکات و موارد متفاوتی است که در زیر برخی از موارد عنوان شده است:
-تادیه مبلغی که افزایش یافته است.
-تصویب مجمع عمومی فوق العاده شرکت.
-تادیه تمامی سرمایه قبلی که در شرکت وجود داشته.
-افزایش سرمایه از طریق انتقال سود و اندوخته تقسیم نشده به سرمایه شرکت، آورده نقدی، تبدیل اوراق قرضه به سهم جدید
و تبدیل طلب اشخاص از شرکت به سهم جدید ممکن است.
-اگر شرکا هنوز سرمایه پیشین را کامل پرداخت نکرده باشند؛ امکان افزایش سرمایه وجود نخواهد داشت.
-افزایش سرمایه از طریق افزایش قیمت اسمی سهام های پیشین فقط در صورتی ممکن است که کل سهامداران با این افزایش قیمت موافق باشند.
شرکت های تجاری سرمایه خود را در هنگام تشکیل شرکت براساس برآوردی که از هزینه ها و نیاز خود برای اجرای موضوع قرارداد
بر مبنای عوامل و شرایط موجود زمان به عمل می آورند، تعیین و مشخص می کنند.
عوامل و شرایط ممکن است بعدها تغییر کرده و موجب تجدید نظر در میزان سرمایه کند.
افزایش قیمت خدمات و یا کالاها و مواد اولیه و یا توسعه موضوع قرارداد بیش از حد پیش بینی شده از موجبات افزایش سرمایه می باشد
برعکس کاهش قیمت عوامل مذکور از دلایل کاهش سرمایه در شرکت خواهد بود.
افزایش سرمایه شرکت:
– امکان افزایش مبلغ اسمی سهام
-امکان پرداخت نقدی مبلغ اسمی
-تبدیل و تغییر اوراق قرضه به سهام
– تبدیل مطالبات و پرداخت های نقدی (که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی به شرکت وارد شده) به سهام
-انتقال سود تقسیم نشده و عواید حاصل از آن با اضافه کردن ارزشهای جدیدی که سهام بدست آورده
کاهش سرمایه شرکت
کاهش سرمایه شرکت به دو صورت انجام میشود:
۱-کاهش اختیاری سرمایه شرکت
در مواردی که شرکت بیش از مبلغ مورد نیاز سرمایه در اختیار دارد و میتواند قسمتی از سرمایه خود را کاهش دهد.
کاهش سرمایه با یکی از دو روش زیر انجام می گیرد:
-کاهش تعداد سهام که در اینصورت بعضی از شرکا قیمت اسمی سهم خود را دریافت و با رضایت از شرکت خارج می شوند.
-کاهش مبلغ اسمی سهام مثلا سهام ده هزار ریالی به پنج هزار ریال تنزل و مازاد آن به صاحبان سهام مسترد می شود.
**باید توجه کرد که خرید سهام شرکت توسط همان شرکت ممنوع می باشد
زیرا سرمایه شرکت کاهش می یابد بدون این که کاهش سرمایه آگهی شود.
۲-کاهش اجباری سرمایه شرکت
گاهی ممکن است تقلیل سرمایه در اثر زیان های وارده باشد به قدری که نصف سرمایه شرکت از بین رود.
در این وضعیت هیئت مدیره شرکت موظف است که مجمع عمومی تشکیل دهد تا نسبت به حیات یا انحلال شرکت تصمیم گیرند.
مجمع عمومی هم تصمیم به انتشار سهام جدید و یا کاهش سرمایه و یا انحلال شرکت خواهد گرفت.
این تصمیم را در هر حال مدیران شرکت مطابق مقررات قانون به اطلاع مرجع ثبت شرکت ها خواهند رسانید.
اگر مجمع عمومی فوق العاده رأی به انحلال شرکت ندهد
باید در همان جلسه سرمایه شرکت را کاهش دهند (به میزان مبلغ سرمایه موجود)
مشروط بر آن که از میزان حداقلی که برای شرکتهای سهامی تعیین شده کمتر نشود.