علی الراس شدن شرکت به چه معناست؟
در مواردی ممکن است اداره دارائی و مالیات نتواند که مالیات یک مجموعه را محاسبه کند، و البته خود مجموعه هم نسبت به اعلام دارایی خود به اداره مذکور اقدامی نکند. خود اداره دارائی وارد موضوع مالیاتی مجموعه یا شرکت شده و و مالیات مجموعه را محاسبه می‌کند به طور کلی می‌توان گفت این روش علی الراس شدن مالیاتی یک شرکت است.
محاسبه علی الراس چگونه است؟
روش محاسبه مالیاتی علی الراس روش قدیمی تری نسبت به دیگر روش‌های مالیاتی است. و البته همچنان این روش رواج دارد، ولی به دلیل این‌که هزینه های زیادی برای اداره مالیات می‌گذارد، اداره مذکور همواره سعی بر این دارد که این روش را حذف و دیگر روش‌ها را جایگزین آن کند. به طور‌کلی روش علی الراس دقیق نبوده و معمولا میزان تعیین شده در آن نسبت به میزانی که خود مودیان مالیاتی در روش خود اظهاری اعلام می‌کنند بیشتر است. به همین دلیل عدالت را در روند پرداخت مالیات زیر سوال می‌برد.
دلایلی که دفاتر مالیاتی یک شرکت رد شده و علی الراس میشود.
- شرکت مذکور ترازنامه و حساب سودو زیان را نداشته باشد.
- شرکت بر اساس نیاز کارشناس مربوطه مالیاتی مدارک مورد نیاز و همچنین گزارشات مالیاتی را ارائه ندهد.
- در صورتی که از نظر اداره امور مالیاتی مدارک ارائه شده قابل رسیدگی نباشد، به این منظور که یعنی دفاتر مورد قبول هستند، ولی هزینه مورد قبول نیست یا دفاتر مذکور طبق آئین نامه قوانین و استاندارد‌های حسابداری نیست.
بنا به ماده ۲۳۷ قانون مالیات کشور در این شرایط بهتر است که متقاضی دلایل رد را از کارشناس مربوطه دریاقت و پس از درست کردن مدارک و مستندات مجددا دفاتر شرکت را به کارشناس ارائه دهد.
دو نکته مهم در رابطه با دفاتر مالیاتی
- در صورت عدم گزارشات فصلی هیچ موقع باعث رد شدن دفاتر نمی‌شود.
- متقاضی به ضرایب مالیاتی در زمان علی الراس شدن نمی‌تواند اعتراض کند.
- شرکت مذکور با استناد به ماده ۲۳۷ قانون مالیاتی کشور می‌تواندبه قرائن مالیاتی مانند قاکتورهای خرید ارائه نشده اعتراض کند.
موارد رد دفتر مالیاتی
در ماده ۲۰ تخلفات مالیاتی آئین نامه‌ای مشخص کرده از مواردی که باعث رد دفاتر میشود که به شرح زیر می‌باشد.
- اگر دفاتر ارائه شده به نحوی از پلمب خارج شده باشد و یا فاقد یک یا چند برگه از آن باشد.
- در صورتی که یک یا چند فعالیت در دفاتر ثبت نشده باشد.
- ثبت تمام و یا قسمتی از یک فعالیت در بین سطرها
- تراشیدن، پاک کردن و یا محو کردن مندرجات در دفتر به منزله سواستفاده شناخته میشود.
- سفید ماندن بیش از حد دفاتر و یا سفید ماندن کل دفاتر اگر مشخص شود به منزله سو استفاده بوده است.
- بستانکار شدن حساب‌های نقدی و بانکی در دفاتر، البته در صورتی که حساب‌های بانکی با صورتحساب مطابقت داشته باشد و یا بستانکار شدن حساب‌های نقدی بر اساس تاخیر در حساب‌ها باشد دفاتر رد نمی‌شود.
- تأخیر تحریر دفاتر روزنامه و مشاغل زاید بر حد مجاز مقرر در تبصره‌های ۲ و ۳ و ۴ ماده ۱۳ و تأخیر تحریر دفتر کل زاید بر حد مجاز مقرر در ماده ۱۴ و تأخیر تحریر زاید بر حد مقرر در ماده ۱۷ این آئین‌نامه
در صورتی که متقاضی ثبت عملیات در شعب خود را در دفاتر مرکزی طبق ماده۱۵ این آئین نامه ثبت نکند دفاتر رد خواهد شد.
- طبق ماده ۱۱ آئین نامه اگر اشتباهی در حساب حاصل در ثبت عملیات رخ دهد و اصلاحی در این رابطه صورت نپذیرد دفاتر رد خواهند شد.
- بنا به ماده ۱۶۹ قانون مالیات‌های مستقیم اگر مودیان مالیاتی حسب مورد از اوراق مخصوص را استفاده نکنند دفاتر رد خواهد شد.
- طبق ماده ۱۷ آئین نامه مالیاتی عدم ارائه آئین‌نامه‌ها یا دستورالعملهای کار ماشین و برنامه‌های آن و نحوه کار با نرم‌افزارهای مالی مورد استفاده و همچنین عدم تسلیم خلاصه عملیات در زمان مشخص شده باعث رد دفاتر می‌گردد.
- در صورتی که یم یا چند جلد از دفاتر پلمب شده ارائه نشود دفاتر رد خواهد شد.
- با توجه ماده ۳ آئین نامه مالیاتی استفاده کردن از دفاتر ثبت و پلمب سا‌ل‌های گذشته خلاف قوانین است و در صورت استفاده باعث رد دفاتر میشود.
- تطبیق نداشتن مندرجات دفتاتر با اطلاعات موجود در سامانه و سیستم الکترونیکی اداره مذکور باعث رد دفاتر میشود.
- اعمال هرگونه اطلاعات خلاف واقع اعم از ثبت هزینه‌ها، درآمد‌ها و اقلام مالی در صورتی که محرز شود باعث رد دفاتر می‌گردد. لازم به ذکر است که ثبت هزینه‌هایی که وقوع آن محقق بوده اما به دلایل خاص قانونی قابل قبول از حیث مالیاتی نیست و برگشت داده میشود، به‌منزله ثبت هزینه‌های غیرواقعی تلقی نمی‌شود.
مالیات علی الراس چگونه محاسبه میشود؟
کارشناس ممیز مالیاتی تمامی موارد فوق را در دفاتر بررسی می‌کند و در صورتی که بر اساس موارد گفته شده واحد تجاری و یا شرکت مذکور را علی الراس تشخصی دهد آن را اعلام می‌کند. پس از آن ابتدا با تحقیقات و بررسی های لازم و کسب اطلاعات مورد نیاز از مراجع مختلف اعم از دولتی یا غیردولتی، ابتدا قرینه و یا قرائن مرتبط بابت محاسبه مالیات علی الراس را که در قانون و متناسب با وضعیت و موضوع فعالیت مودی می باشد را انتخاب می‌کند. و پس از آن با اعمال ضریب یا ضرائب مقرر بر مبنای دفترچه ضرایب مالیاتی در قرینه یا قرائن انتخابی، درآمد مشمول مالیات واحد تجاری و یا مودی را محاسبه و مالیات را به واحد مربوطه ابلاغ می‌کند.