در همه شرکت های تجاری قوانین و مقررات پیچیده ای وجود دارد که تمامی اعضا، مدیران، هیئت مدیره و موسسین باید به آن تئجه خاصی داشته باشند. شرکت تعاونی از جمله شرکت هایی است که عضویت در آن روند خاصی را دارد. به همین منظور این عضویت از فیلتر خاصی عبور می‌کند. همانطور که عضویت در این نوع شرکت ها راه و روش خود را دارد. ممکن است اعضا دچار تخطی شده و از شرکت تعاونی اخراج شوند.
به همین منظور قانون برای افرادی که از شرکت تعاونی اخراج می‌شوند مفادی را بیان کرده است که ما در ادامه این مقاله قصد داریم این مفاد و مقررات را با یکدیگر مرور کنیم. پس در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.
شرکت تعاونی چیست؟
شرکت تعاونی در قانون تجارت تعریف این‌گونه بیان شده است که اسنگونه شرکت ها به منظور رفع نیازمندی مشترک و بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی و اجتماعی اعضای خود به طریق همکاری و همیاری متقابل توسط اشخاص حقیقی و حقوقی تشکیل می‌شود.
پنج نکته اساسی برای تعریف شرکت تعاونی
۱- تنها اشخاص حقیق حق عضویت در شرکت تعاونی را دارند.
۲- این‌گونه شرکت‌ها صرفا در امور مربوط به تولید و توزیع فعالیت دارند.
۳- به موجب ماده ۱ قانون بخش تعاون این سبک از شرکت فقط به منظور رسیدن به اهداف خاصی تشکیل می‌شوند.
۴- نوع فعالیت در شرکت‌های تعاونی بر اساس تولید و توزیع و همکاری مساعی است. و به هیچ شکل دیگر نمی‌تواند فعالیت داشت.
۵- رعایت مقررات قانونی بخش تعاون در تشكیل و فعالیت شركت های مذكور الزامی است.
تشکیل شرکت تعاونی و نوع اداره آن
در ماده ۱۹۳ قانون تجارت کشور اشاره شده است که شرکت تعاونی هم در زمینه تولید و هم مصرف ممکن است مطابق اصول شرکت‌های سهامی و یا بر اساس مقرراتی که با شرکاء ترتیب داده شده باشد تشکیل شود.
اسم گذاری شرکت تعاونی
در رابطه با نام گذاری شرکت تعاونی یک نمته وجود دارد و آن هم قید شدن عبارت « تعاونی » در نام شرکت است.
اخراج عضو در شرکت تعاونی
اخراج کردن یک عضو از شرکت به منزله خروج قهری آن عضو از شرکت تعاونی استدر چنین مواردی قانون به صورت مشخص در ماده ۱۳ قانون تجارت بیان کرده است که مواردی باید اعمال شود تا اخراج یک عضو به صورت قانونی انجام شود
۱- رعایت نکردن هریک از مفاد اساسنامه یا از دست دادن شرایط عضویت توسط عضو
۲- رعایت نکردن مقررات اساسنامه شرکت پس ازدریافت دو اخطار کتبی توسط هیئت مدیره به فاصله ۱۵ روز و گذشتن ۱۵ روز از تاریخ اخطار دوم، با تصویب مجمع عمومی عادی
۳- انجام دادن رفتاری که باعث ایجاد زیان در شرکت شده و فرد خاطی نتواند ظرف مدت زمان یک سال آن را جبران یا اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه وارد کند یا با تعاونی رقابتی ناسالم داشته باشد.
از دست دادن شرایط عضویت
اگر فردی شرایط عضویت در شرکت تعاونی را از دست دهد از عضویت در شرکت اخراحج می‌شود، ولی چیزی که مهم است این شرایط چیست؟ برای توضیح این موضوع بهتر است به خود قانون رجوع کردکه لازم می داند شرایطی که عضو در بدو ورود به عضویت واجد آن ها بوده است، در مدت عضویت دائماَ حفظ شود، به طور مثال اگر فردی در هنگام عضویت در تعاونی دیگر مشابهی عضو شود، شرکت این حق را دارد فرذ مذکور را طبق ماده ۹ قانون تجارت کشور اخراج کند
رعایت نکردن مفاد و مقررات اساسنامه
- عضو شرکت تعاونی مفاد و مقررات لازم در اساسنامه شرکت را که جزو تعهدات قانونی وی است رعایت نکند.
- هیئت مدیره طی دو اخطار کتبی که فاصله آن ها ۱۵ روز باشد، تخلف عضو را به وی اعلام کند .
- ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ اخطار دوم سپری شود.
فرد خاطی می‌تواند ظرف مدت زمان بین دو اخطار در زمان مشخص شده به هیئت مدیره مراجعه و عدم تخلف خود را اثبات کند، در این صورت موضوع منتفی می شود و ارجاع آن به مجمع عمومی عادی وجهی نخواهد داشت.
لازم به توضیح است که مدت زمان بین دو اخطار نباید کمتر از ۱۵ روز باشد، همچنین باید گفت که زیادتر بودن فاصله دو اخطار از مدت گفته شده، در حدی قابل قبول بدون ایراد است، ولی مهلت ۱۵ روز پس از اخطار دوم حداکثر است و با سپری شدن آن مراجعه عضو برای اثبات تخلف قابل استماع نیست و موضوع باید برای رسیدگی و تصمیم گیری در مجمع عمومی عادی مطرح شود.
موارد قانونی ماده ۱۳ قانون تجارت در مورد اخراج عضو از شرکت تعاونی
- در صورتی که عضو شرکت تعاونی مرتکب به عملی شود که در اثر آن به حیثیت شرکت تعاونی لطمه ای وارد کند، فرد خاطی اخراج خواهد شد.
- هر گاه عضو با شرکت تعاونی رقابتی ناسالم برقرار سازد.
در نهایت لازم به توضیح است ک تمامی اعضاء باید نسبت به اهداف شرکت تعاونی ملتزم باشند، به همین منظور هر عضو همکاری با شرکت تعاونی را وجهه همت قرار دهد، حال آنکه در موارد مذکور، برعکس عضو مرتکب اعمالی می شود که موجبات زیان مادی یا معنوی شرکت را فراهم می کند. علت حکم قانون به اخراج عضو در این شرایط نیز همین موضوع است.