برات
برات سند تجاری است که به موجب آن به کسی به دیگری دستور میدهد که مبلغ معینی را در زمان مشخص در وجه یا کردِ شخص ثالث پرداخت کند .دستور دهنده را برات کش ،برات دهنده یا صادر کننده مینامند ؛کسی که به او دستور داده شده است ،برات گیر یا محالٌ علیه ،وشخص ثالث دارنده نامیده میشود .این سند از مهم ترین اسناد تجاری بوده ودر معملات بین المللی وداخلی از وسایل مهم پرداخت وکسب اعتبار به شمار میرود.
شرایطی که باید در شکل ظاهری برات به هنگام صدور رعایت شود عبارتند از:
۱-امضا یا مهر برات دهنده
۲-قید کلمه((برات))
۳-نام برات گیر
۴-مبلغ برات
۵-تاریخ پرداخت
۶-مکان پرداخت
۷-نام دارنده،(یعنی شخصی که برات در وجه او باید پرداخت شود).
۸-شماره نسخه،(در صورتی که برات درنسخ متعدد صادر شود).
علاوه بر شرایط ظاهر الزامی ،برات میتواند مندرجات دیگری نیز داشته باشد که مندرجات اختیاری خوانده میشود وذکر نردن آنها به اعتبار برات لطمه نمی زند،مثلا علت صدور برات ،شرط اخذ قبولی در مدت معین ،شرط برگشت بدون واخواست ،قید کردن نام برات گیر دوم که در صورت عدم پرداخت برات توسط برات گیر ،دارنده به وی مراجعه کند ،تضمین ضامن برات و…
قبول برات یعنی برات گیر با امضا برات تعهد میکند که در مهلت سررسید ،وجه برات را بپردازد.قبولی برات باشد کتبی باشد با قید تاریخ در خود برات نوشته وامضا یا مهر شود.
قبولی ممکن است تنها نسبت به بخشی از وجه برات صورت گیردودراین صورت دارنده باید نسبت به بقیه وجه آن اعتراض(واخواست)کند.قانون تجارت ایران،تکالیف دارنده برات را تحصیل قبولی ومطالبه وجه واخواست،وحقوق اورا طرح دعوا ودرخواست تامین تعیین کرده است .پرداخت برات توسط برات گیر در صورتی که اورا از مسئولیت مبری می سازد که با رعایت این شرایط قانونی صورت می گیرد:۱-پرداخت به دارنده قانونی۲-توقیف نبودن وجه برات۳-پرداخت سر وعده ۴-رعایت مقررات مربوط به فقدان نسخه برات،در صورتی که نسخه برات مفقود یا سرقت شود.یکی از ویژگی های مهم برات مسئولیت تضامنی امضاکنندگان آن است ،بدان معنا که هریک از امضا کنندگان نسبت به کل وجه برات مدیون،ومتعهد به پرداخت آن است .درباره ضمانت باید افزود،اگر شخص ثالث با قید عبارت یا به صورت سفید برات را امضا کند،در واقع پرداخت وجه آن را ضمانت کرده است.