تبدیل سهام بی نام به بنام در شرکت های سهامی
تغییر ماهیت شکلی سهام و به موجب آن اصلاح اساس نامه از جمله تقاضای شرکت های سهامی به ادارات ثبتی می باشد. هرچند قوانین ثبت شرکت ها دارای قدمت طولانی بوده که در آن سهام بی نام با گستردگی مباحث در نظر گرفته شده است که در شرکتداری حاکمیتی در کشور های پیشرفته تمایل به سهم بی نام از سوی قانونگذار تقلیل یافته است،علیهذا در گذشته هدف از تبدیل سهام در صورتجلسات شرکت،مباحث مربوط به تسهیل نقل و انتقال و یا مباحث مالیلتی بوده .
در سال های اخیر با بررسی پرونده های ثبتی ،علت عمده تبدیل سهام،فرار مالیاتی در زمان نقل و انتقال سهام می باشد که با توجه به اطلاق ماده ۱۴۳ قانون مالیت های مستقیم و مکاتبات سازمان امور مالیاتی مبنی بر شمولیت دریافت مالیات در هنگام نقل و انتقال سهام بی نام و رعایت دقیق ماده ۴۴ و ۴۷ لایحه اصلاحی قانون تجارت عملاً جلوی فرار مالیاتی این گونه شرکت ها از طریق ادارات ثبت گرفته شده است.
با جمیع موارد فوق مراتب تبدیل ماهیت سهام به موجب مواد ۴۳ الی ۴۶ لایحه اصلاحی قانون صورت می پذیرد.
هرگاه شرکتی بخواهد به موجب مقررات اساس نامه یا بنا به تصمیم مجمع عمومی فوق العاده سهامداران خود،سهام بی نام شرکت را به سهام با نام تبدیل کند باید بر طبق زیر عمل کند.
در مورد تبدیل سهام بی نام به سهام با نام باید مراتب در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر میگردد سه نوبت هریک به فاصله پنج روز منتشر و مهلتی که کمتر از شش ماه از تاریخ اولین آگهی نباشد به صاحبان سهام داده شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند.
در آگهی تصریح خواهد شد که پس از انتقضای مهلت مزبور کلیه سهام بی نام شرکت باطل شده تلقی می گردد سهامی بی نام که ظرف مهلت مذکور در ماده ۴۴ برای تبدیل به سهام بانام به مرکز شرکت تسلیم نشده باشد باطل شده محسوب و برابر تعداد آن سهام با نام صادر و توسط شرکت در صورتی که سهام شرکت در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشد از طریق بورس و گرنه از طریق حراج فروخته خواهد شد.آگهی حراج حداکثر تا یک ماه پس از انقضای مهلت شش ماه مذکور فقط یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد،منتشر خواهد شد.
فاصله بین آگهی و تاریخ حراج حداقل ده روز و حداکثر یک ماه خواهد بود در صورتی که در تاریخ تعیین شده تمام یا قسمتی از سهام به فروش نرسد حراج تا دو نوبت طبق شرایط مندرج در این ماه تجدید خواهد شد.
از حاصل فروش سهامی که بر طبق ماده ۴۵ فروخته می شود بدواً هزینه های مترتبه از قبیل هزینه آگهی حراج یا حق الزحمه کارگزار بورس کسر و مازاد آن توسط شرکت در حساب بانکی سپرده می شود. در صورتی که ظرف ده سال از تاریخ فروش سهام باطل شده به شرکت مسترد شود مبلغ سپرده و بهره مربوطه به دستور شرکت از طرف بانک به مالک سهم پرداخت میشود. پس از انقضای ده سال باقیمانده وجوه در حکم مال بلاصاحب بوده و باید از طرف بانک و با اطلاع دادستان شهرستان به خزانه دولت منتقل گردد.
در مورد مواد ۴۵ و ۴۶ قانون مذکور، هرگاه پس از تجدید حراج مقداری از سهام به فروش نرسد صاحبان سهام بی نام که به شرکت مراجعه می کنند به ترتیب مراجعه به شرکت اختیار خواهند داشت از خالص حاصل فروش سهامی که فروخته شده به نسبت سهامی بی نام در دست دارند وجه نقد دریافت کنند و یا آن که برابر تعداد سهام بی نام خود، سهام با نام تحصیل نمایند و این ترتیب تاوقتی که وجه نقد و سهم فروخته نشده هردو اختیار شرکت قرارداد رعایت خواهد شد.
تبدیل سهام با نام به بی نام در شرکت سهامی خاص
برای تبدیل سهام با نام به بی نام همانند تبدیل سهام قبلی در وهله نخست می بایستی شرکت به موجب مقررات اساسنامه یا بنا به تصمیم مجمع عمومی فوق العاده سهامداران خود نسبت به تبدیل سهام با نام به سهام بی نام تصمیم گیری نماید و این تصمیم گیری عمدتاً در مجمع عمومی فوق العاده گرفته می شود ، بعد از اخذ تصمیم تبدیل سهام،شرکت باید بر طبق موارد زیر عمل کند.
برای تبدیل سهام با نام به سهام بی نام مراتب فقط یک نوبت در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد،منتشر و مهلتی که نباید کمتر از دو ماه باشد به صاحبان سهام داده می شود تا برای تبدیل سهام خود به مرکز شرکت مراجعه کنند.
پس از انقضای مهلت مذکور برابر تعداد سهامی که تبدیل نشده است سهام بی نام صادر و در مرکز شرکت نگاهداری خواهد شد تا هر موقع که دارندگان سهام با نام به شرکت مراجعه کنند. سهام با نام آنان اخذ و ابطال و سهام بی نام به آن ها داده شود. پس از تبدیل کلیه سهام بی نام به سهام با نام و یا تبدیل سهام با نام به سهام بی نام و یا حسب مورد پس از گذشتن هریک از مهلت های مذکور در مواد ۴۴ و ۴۷ شرکت باید مرجع ثبت شرکتها را از تبدیل سهام خود کتباً مطلع سازد تا مراتب طبق مقررات به ثبت رسیده و برای اطلاع عموم آگهی شود.