قلمرو فعالیت شعبه ونمایندگی خارجی

قلمرو فعالیت شعبه ونمایندگی خارجی

هرچند پس از اجرای اصل ۸۱ قانون اساسی ،قلمرو موصوعات فعالیت شعبه ونمایندگی خارجی به نوعی با ابهام مواجه میباشد و دربرخی از موضوعات عملا امکان سرمایه سرمایه گذاری ویا ایجاد واعطای امتیاز شرکت برای خارجیان محدود شده است معذلک

برخی از موضوعاتی که درآیین نامه ثبت شعبه ونمایندگی خارجی مطرح گردیده است

به شرح ذیل میباشند:

۱-ارائه خدمات بعد از فروش کالاها یا خدمات شرکت خارجی،که شامل فروش کالا یا خدمات شرکتها خارجی به اشخاص مقیم ایران وارائه خدمات بعد از فروش (گارانتی)

۲-انجام عملیات اجرایی قرارادهای اجرایی که بین اشخاص ایرانی وشرکت خارجی منعقد میشود.

درخصوص شروع عملیات اجرایی وانجام موضوع قراردادهای منعقده بین اشخاص ایرانی(اشخاص حقیقی،اشخاص حقوقی اعم از خصوصی ودولتی)وشرکت های خارجی،طرف خارجی میتواند تقاضای ثبت شعبه یا نمایندگی خود را نمایند.

۳-بررسی وزمینه سازی برای سرمایه گذاری شرکت خارجی در ایران

انواع سرمایه گذاری و کمک های اقتصادی وفنی ایران ومشارکت مستقیم با اشخاص حقیقی وحقوقی ایرانی از طریق ایجاد شرکتهای تجاری یا سهیم شدن در شرکتهای تجاری موجود.

۴-همکاری با شرکتهای فنی ومهندسی ایرانی برای انجام کار درکشورهای ثالث.

درمواردی که شرکتهای فنی ومهندسی ایرانی برای انجام امورصنعتی،فنی،عمرانی و غیره در کشورهای ثالث انتخاب شده و جهت امور مربوط با یک یا چند شرکت خارجی قرار دارد مشارکت منعقد نموده باشند.همچنین شرکتهای فنی ومهندسی خارجی که برای انجام پروژه ها باشرکتهای فنی و مهندسی ایرانی طی قرارداد مشارکت داشته باشند،میتوانند نسبت به ثبت شعبه یا نمایندگی خود درایران اقدام نمایند.

۵-افزایش صادرات غیرنفتی جمهوری اسلامی ایران و انتقال دانش وفناوری .

شرکتهای خارجی ه درپیشبرد صادرات محصولات غیر نفتی از قبیل تولیدات صنعتی وکشاورزی وصنایع دستی،انتقال فناوری(تکنولوژی)،محصولات صنعتی،کمک به ایجاد تاسیسات وکارخانه ها و کارگاههای مختلف جهت تولید انواع محصولات ،قصد مشارکت داشته باشند،امکان ایجاد شعبه و یا نمایندگی برای آنها محیا است.

۶-انجام فعالیت هایی که مجوز آن توسط دستگاه های دولتی که بطور قانونی مجاز صدور مجوز هستند صادر میگردد از قبیل ارائه خدمات در زمینه های حمل ونقل ،بیمه وبازرسی کالا ،بانکی ،بازار یابی وغیره.

شرکتهای خارجی که درارتباط با ارائه خدمات درزمینه های مختلف با یکی از دستگاه های دولتی ایران دارای قرار داد باشند و یا برای ارائه خدمات در زمینه های مذکور محتاج به اخذ مجوز از دستگاههای دولتی خاص باشد میتوانند بااخذ مجوز نسبت به ثبت شعبه ونمایندگی خود درایران اقدام نمایند.

ارائه خدمات درزمینه حمل ونقل :

ارائه خدمات درزمینه حمل ونقل اعم از دریایی ،هوایی،زمینی(جاده ای وریلی)با اخذ مجوز از سازمانهای ذی ربط مانند سازمان حمل ونقل وپایانه های کشور اسلامی ایران انجام میپذیرد و همین طور سایر دستگاههای مسئول میتوانند در زمینه های یاد شده مجوز فعالیتی صادر نمایند که موارد جذب سرمایه گذاری خارجی در مقررات اصل ۴۴ قانون اساسی نیز بیان شده است بر طبق آیین نامه تشویق سرمایه گذاری خارجی نیز بعضی از موضوعات احصاء ولذا قابل فعالیت توسط سرمایه گذاری خارجی در ایران میباشد.

درراستای وصول درخواست های متقاضیان خارجی جهت ثبت نمایندگی یا شعبه به عنوان مدارک ممیزی محورهای مختلفی نسبت به اصالت سنجی در سامانه جامع ثبت شرکتها پیش بینی گردیده است لکن مشکلات عدیده ای نیز دراین قسمت وجود دارد ه میتوان به درخواست ثبت رسمی شخصیت حقوقی که منضم به مهر بدون تایید محتویات اسناد توسط سفارت،دفاتر حافظ منافع و…میباشد .درتایید ترجمه مستندات ابرازی توسط وزارت امور خارجه و یا اداره کل اسناد وامور مترجمان رسمی قوه قضاییه نیز مندرجات اسناد،تایید نمیگردد.

لذا همان طورکه ملاحظه میگردد به منظور بررسی رفتار متقابل کشورهای خارجی تایید سفارت ویا دفاتر حافظ منافع ودر نهایت وزارت امور خارجه تنها مستند دراختیار میباشد.تایید مستندات ابرازی توسط اداره امور مترجمان رسمی قوه قضاییه،نسبت به ابراز وارائه ومهمور نمودن مستنداتی با تایید سفارت ویا وزارت امور خارجه،بدون توجه به مندرجات متن وفارغ از محتوا صورت میپذیرد.

همچنین شناسایی متقاضی خارجی از طریق سامانه جامع ثبت شرکتها وموسسات غیر تجاری وبا ارتباط با صحت سنجی کد فراگیر اتباع خارجی امکان پذیر است.

علیهذا در جهت تسهیل واستاندارسازی چگونگی ثبت اشخاص حقوقی با سرمایه خارجی مبنی بر اینکه احراز شرکتهای خارجی جهت تاسیس شعبه ویا نمایندگی به چه نحوی میباشد و مرجع صدور رفتار متقابل چه نهادی میباشد مطرح است.

با جمیع موارد فوق نحوه سرمایه گذاری ایرانیان در خارج از کشور در سیاستهای عالی نظام نیز بیان نشده است که چه نهادی میتواند موجبات مشارکت و تسهیل فعالیتهای فرامرزی ایرانیان را درخارج فراهم آورد و اسناد ومدارک برای توسعه تجارت در خارج از کشور توسط چه مرجعی تایید شود.

یکی دیگر از ابهاماتی که در خصوص ثبت شعبه و نمایندگی مطرح میباشد این است که آیا صرفا شرکتهای خارجی میتوانند در ایران شعبه ایجاد نمایند یا سایر شخصیت های حقوقی همچون موسسات ومشارکتها نیز میتوانند درایران فعالیت نمایند .دراین خصوص به نظر میرسد با کلیاتی در آیین نامه ثبت تشکیلات و موسسات خارجی در این خصوص بیان شده(ثبت موسسات وتشکیلات غیر تجاری که در خارج از کشور به ثبت رسیده است فقط در تهران در اداره ثبت شرکتهابه عمل خواهد آمد.موسسات وتشکیلات غیر تجاری خارجی ثبت نشده که در ایران دارای فعالیت هستند موظف میباشند از تاریخ تصویب این آیین نامه ظرف دو ماه طبق مقررات مربوطه تقاضای ثبت نمایند.)وبا توجه به اینکه،هر چه فضای جذب سرمایه گذاری خارجی در ایران بهبود یابد تمایل برای این امر نیز بیشتر خواهد شد و از طرفی ممکن است بر طبق قوانین برخی از کشور های خارجی بنگاههای اقتصادی و یا موسسات اصلا به ثبت نرسند ویا دارای شرایط خاصی از جمله ماهیتی خارج از شرکت ویا عدم الزام به اساسنامه را دارا باشند که در این خصوص میبایستی با تفسیر موسع امکان ثبت این دسته از اشخاص حقوقی را در قالی شعبه ویا نمایندگی موسسات خارجی،در ایران فراهم نمود.

تغییرات مربوط به شعبه خارجی اصولا توسط مدیر یا نماینده شعبه ونمایندگی خارجی به ثبت شرکتها اعلام میگردد.البته این موضوع میبایستی در نظر گرفته شود که اعلام این تغییرات،در حدود اختیارنامه مدیر یا نماینده عمده شرکت خارجی باشد.

با عنایت به پیش بینی قانون گذار درماده (سه)قانون ثبت شرکتها و ماده (یک) نظام نامه اجرای قانون ثبت شرکتها و هم چنین ماده(سه)آیین نامه اجرایی قانون اجازه ثبت شعبه یا نمایندگی خارجی و بند(د)ماده ۲ اصلاحیه طرح اصلاحی آیین نامه ثبت شرکتها،مرجه ثبت شعبه ونمایندگی شرکت خارجی ،در هر صورت ودر هر مکان و محل فعالیت در سراسر کشور (به غیر از مناطق آزاد)،تنها بر عهده اداره ثبت شرکتها تهران میباشد که به نظر میرسد جهت تسهیل سرمایه گذاری خارجی وتوسعه ومشارکت سایر استانهای می بایستی ادارت ثبتی در کلان شهر ها در این خصوص مشارکت نمایند .

در خصوص تجویز یا عدم تجویز کارت بازرگانی توسط شعبه و نمایندگی خارجی نیز فارغ از تکالیف مربوط به اتاق بازرگانی به نظر میرسد،چنانچه شعبه و نمایندگی دارای موضوعات مرتبط با شرایط اخذ کارت بازرگانی از جمله صادرات وواردات کالا باشند با لحاظ شرایط و تشریفات میتوانند نسبت به اخذ کارت بازرگانی اقدام نمایند.

شعبه ونمایندگی خارجی در مراجع ثبت شرکتهای تهران به نظر میرسند و دارای شخصیت حقوقی میباشند.لذا اطلاق تاجر با توجه به ثبت نزد مرجه ثبت شرکتها وشرایط وضوابط از جمله پلمپ دفاتر تجارتی و تنظیم اظهارنامه های تجاری وسایر موارد نیز در اشخاص حقوقی مذکور تسری داشته وتکالیف این دسته از اشخاص حقوقی در خصوص پلمپ دفاتر تجارتی در تهران صورت میپذیرد.

همان طور که بیان شد شعبه شرکت خارجی در ایران توسر رکن(مقام اداره کننده) به نام نماینده عمده اداره میشود که در آیین نامه اجرایی قانون ثبت شرکتها به آن اشاره شده است.در ماده ۲۳ آیین نامه ثبت شرکتها نماینده عمده چنینی تعریف شده است:مقصوداز نماینده عمده شرکت خارجی ،کسی است که شرکت خارجی به او احتیار لازم داده و تعهدات او به سمت نمایندگی شرکت تعهد خود شرکت محسوب میشود.

علیهذا میزان مسئولیت و اختیارات نماینده عمده به موجب اختیارنامه مصدق از طرف شرکت مادر مشخص میگردد.مشخصات نماینده عمده و حدود اختیارات آن در آگهی های ثبتی مرجع ثبت شرکتها و موسسات غیر تجاری ثبت و منتشر میگردد.لذا به جای مدیر عامل در شرکتهای تجارتی داخلی ،معادل آن نماینده عمده بکار رفته است که میتواند از لحاظ رکن اجرایی مورد استناد قرار گیرد.