کارت بازرگانی چیست؟
کارت بازرگانی چیست و چرا باید برای اخذ آن اقدام کنیم؟ کارت بازرگانی مجوز یا مدرکی است که به بازرگانان این امکان را می‌دهد که مطابق با مقررات و قوانین گمرکی هرکشور، به‌منظور صادرات و واردات هرگونه کالا اقدام کنند. به‌نوعی می‌توان از کارت بازرگانی به‌عنوان شناسنامه تجاری یاد کرد.
ورود و صدور کالا برای تمامی تاجران آزاد نمی‌باشد؛ بلکه تنها تجّاری می‌توانند به‌صورت قانونی واردات و صادرات برون مرزی انجام دهند که کارت بازرگانی را اخذ کرده باشند. در مجموعه‌ها و شرکت‌های بازرگانی عموماً این مجوز به‌نام مدیر مسئول شرکت صادر می‌شود. این کارت تنها یک سال اعتبار دارد و باید هرسال به‌منظور تمدید آن اقدام فرمایید.
مسیر صدور کارت بازرگانی ابتدا از اتاق بازرگانی، صنعت، معدن و کشاورزی ایران شروع می‌شود و پس از تأیید آن توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت به پایان می‌رسد و پس از آن می‌توان به تجارت بین‌المللی پرداخت.
کارت بازرگانی در ایران تنها برای اتباع ایرانی صادر می‌گردد و کسانی که جزو اتباع ایرانی نیستند تنها به‌عنوان شخص حقوقی می‌توانند کارت بازرگانی دریافت کنند؛ یعنی تنها در صورت دارا بودن شرکت یا موسسه بازرگانی مجاز به اخذ کارت بازرگانی هستند.
ضمناً صادر شدن کارت بازرگانی به‌نام اشخاص یا شرکت‌های خارجی معمولاً مشروط بر رابطه‌ای دو طرفه است؛ به این شکل که برای بازرگانان خارجی تنها در صورتی کارت بازرگانی صادر می‌شود که کشور آنها نیز به بازرگانان ایرانی کارت بازرگانی صادره کشور مقصد را بدهند. موسسه‌های بازرگانی قبل از اخذ کارت بازرگانی ملزوم به ثبت موسسه در دفتر ثبت تجارتی هستند.
تجّاری که تقاضای کارت بازرگانی دارند، باید ابتدا مدارک و اطلاعات مورد نیاز اتاق بازرگانی را تحویل دهند و سپس از طرف دو نفر از اعضای اتاق بازرگانی معرفی شوند. اتاق بازرگانی نهادی مستقل از دولت است که تجّار، بازرگانان و صاحبان صنایع گرد هم آمده‌اند تا فعالیت‌های خود را هماهنگ کنند و به‌صورت جامع با نهادهای دولتی مذاکره کنند تا منافع خود را تأمین کنند. هر شخصی که موفق به دریافت کارت بازرگانی شده است، ملزم به عضویت در اتاق بازرگانی محل خود است.
انواع کارت‌های بازرگانی
بعد از این‌که دانستید کارت بازرگانی چیست، بهتر از انواع آن را نیز بشناسید. کارت بازرگانی انواع مختلفی دارد که به‌وسیله کاربرد‌های مختلف از یکدیگر متمایز می‌شوند. کارت بازرگانی به دو صورت شخص حقیقی و حقوقی قابل دریافت است.
کارت بازرگانی اشخاص حقیقی
برای کسانی است که می‌خواهند شخصاً در امر تجارت و واردات و صادرات عمل کنند.
کارت بازرگانی اشخاص حقوقی
عموماً مؤسسه‌ها، شرکتها، اتحادیه‌ها، شرکتها و… به‌عنوان اشخاص حقوقی شناخته می‌شوند. لازمه انجام فعالیت‌های بازرگانی و تجاری اشخاص حقوقی، دریافت کارت بازرگانی اشخاص حقوقی است.
کارت بازرگانی اشخاص حقیقی و حقوقی به‌لحاظ ارزش و توانایی تجاری هیچ‌گونه تفاوتی ندارند و صاحب کارت بازرگانی مستقل از این موضوع که شخص حقیقی یا حقوقی (شرکت) باشد می‌تواند از مزایا و فواید کارت بازرگانی بهره‌مند شود اما تفاوت این دو نوع کارت بازرگانی در میزان مالیات آنها است. نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقیقی به صورت تصاعدی است و از ۱۵ درصد شروع می‌شود و به نسبت افزایش درآمد تا ۳۵ درصد افزایش می یابد ولی نرخ مالیات بردرآمد اشخاص حقوقی یا شرکتها ثابت و برابر با ۲۵ درصد است.
نکته: هر شخص نمی‌تواند بیشتر از یک کارت (حقیقی یا حقوقی) داشته باشد.
به‌طور کلی کارت‌های بازرگانی در ۵ زیرشاخه تقسیم‌بندی می‌شوند؛ در ادامه به بررسی دقیق‌تر انواع مختلف آن می‌پردازیم.
- کارت بازرگانی تجاری: به‌طور کلی وقتی سخن از کارت بازرگانی می‌شود، منظور گوینده کارت بازرگانی تجاری است؛ به عبارتی اصلی‌ترین و مرسوم‌ترین نوع کارت‌های بازرگانی است. در صورت اخذ این کارت بازرگانی توانایی انجام فعالیت در زمینه‌هایی همچون صادرات، واردات، امر گمرکی و ثبت سفارش، اخذ ویزای تجاری و… را خواهید داشت.
- کارت بازرگانی موردی: می‌توان از این کارت بازرگانی به عنوان یک کارت یک بار مصرف نام برد. افرادی که قصد ترخیص از گمرک یا این‌چنین فعالیت‌هایی تنها برای یک بار را دارند، می‌توانند از کارت بازرگانی موردی استفاده کنند.
- کارت بازرگانی تولیدی و صنعتی: تمامی اماکن تولیدی و صنعتی که با هدف تولید کالا‌ها یا مواد مختلفی فعالیت دارند؛ نیاز به مواد اولیه مورد نیاز خود دارند؛ بخش قابل اهمیتی از این مواد اولیه به وسیله واردات از کشور‌های دیگر فراهم می‌شود. در نتیجه آنها نیاز دارند که به صورت پیوسته و مستمر به واردات مواد اولیه بپردازند. این نوع از کارت‌های بازرگانی به منظور ایجاد سهولت برای این اماکن تولیدی و صنعتی صادر می‌گردد.
- کارت بازرگانی خدماتی: همانند مورد قبل، برخی از اماکن نیز که برای ارائه کردن خدمات خود به مشتریان نیاز به واردات مواد اولیه مورد نیاز خود دارند، از کارت بازرگانی خدماتی استفاده می‌کنند. به نوعی می‌توان گفت این کارت و کارت بازرگانی تولیدی و صنعتی یکسان هستند و تنها وجه اختلاف آنها در نامشان است.
- کارت بازرگانی شرکت‌های تعاونی: شرکت‌های تعاونی همچون سایر شرکتها برای انجام فرایند‌های کاری مرسوم و متعادل خود، به کارت بازرگانی نیاز دارند که می‌توانند از طریق مراجعه به اتاق‌های تعاون، کارت متناسب با شرایط خود را دریافت نمایند.
کارت بازرگانی چه مزایا و کاربرد‌هایی دارد؟
حالا که می‌دانید کارت بازرگانی چیست، راحت‌تر می‌توانید مزایای آن را درک کنید و از آنها استفاده کنید. تمامی اشخاص دارای کارت بازرگانی می‌توانند از مزایای نام‌برده زیر بهره‌مند شوند:
- واردات از مناطق آزاد
- صادرات و واردات تمامی کالاهای مجاز بازرگانی به کشور‌های خارجی
- توانایی اخذ ویزای تجاری به مقصد کشور‌های مختلف
- صدور گواهی مبدأ
- عضویت در اتاق بازرگانی محل استفاده از مزایای آن
- امکان ارتباط با تجّار و بازرگانان خارجی
- مبادله اطلاعات تجاری در سطح بین‌المللی
- توانایی شرکت در نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی خارجی یا داخلی
- اولویت داشتن در امر صادرات و واردات و عملیات‌های گمرکی
- امکان ثبت سفارش و ترخیص کالا از گمرک
- ارتقای سطح و اعتبار کسب و کار خود
کارت بازرگانی چه معایبی دارد؟
همانطور که اخذ کارت بازرگانی می‌تواند اشخاص را از مزایای زیادی بهره‌مند کند، ممکن است مشکلات و معایبی را نیز گریبان‌گیر اشخاص کند. یکی از این مشکلات پرداخت مالیات ارزش افزوده کالا و مالیات بر واردات کالا می‌باشد. همچنین اگر اشخاص از کارت بازرگانی خود به درستی استفاده نکنند و قدم در راه مخالف بگذارند می‌تواند مشکلات بزرگی برای صاحب کارت ایجاد کند.
به منظور از بین بردن دسترسی سوء استفاده گران از کارت بازرگانی خود می‌توانید با ارائه مدارک لازم به اتاق بازرگانی، این کار را انجام دهید. همچنین حتی در صورت از دست دادن یکی از شرایط لازمه اخذ کارت بازرگانی، کارت شما باطل خواهد شد و دیگر توانایی انجام معاملات برون مرزی را نخواهید داشت.
معافیت از اخذ کارت بازرگانی
جالب است بدانید که برخی از اشخاص و کسب‌و‌کار ها و همچنین برخی موقعیت های خاص ملزم به دریافت کارت بازرگانی نیستند و می‌توانند بدون دریافت این کارت به ورود و صدور کالا بپردازند!
این کسب و کار ها عبارتند از:
- شرکت‌های تعاونی مرز نشینان
- ملوانان شاغل در شناور هایی که بین سواحل ایران و سایر کشور‌ها در حال تردد هستند
- پیله وران و کارگر‌های ایرانی شاغل خارج از کشور در صورت داشتن کارنامه شغلی از سوی وزارت کار
- کالاهایی که به تشخیص گمرک به منظور فروش وارد کشور نشده‌اند
هزینه دریافت کارت بازرگانی
هزینه‌های اخذ کارت بازرگانی طی چند مرحله اخذ می‌شود. هزینه عضویت یک ساله در اتاق بازرگانی محل، هزینه بازدید از محل کار، هزینه دفاتر ثبت تجاری و… همگی در مجموع هزینه دریافت کارت بازرگانی را تشکیل می‌دهند.
شرایط دریافت کارت بازرگانی
اشخاص حقیقی:
- شرط سن حداقل ۲۳ سال تمام
- مشخص کردن محل کار و زمینه فعالیت
- داشتن حداقل سه سال سابقه فعالیت تجاری یا تولیدی و صنعتی و سپس نیاز به تأیید دو نفر از اعضای اتاق بازرگانی یا ارائه مدارک دانشگاهی (حداقل دیپلم) یا داشتن مجوز تولید از یکی از وزارتخانه های تولیدی
- هماهنگی رشته تحصیلی دانشگاهی با حیطه تجارت یا داشتن حداقل سه سال سابقه فعالیت تجاری
- داشتن برگه پایان خدمت نظام وظیفه یا ارائه مدارک معافیت (برای آقایان)
- داشتن حساب جاری در یکی از بانک های داخلی
- عدم اشتغال در نهادهای دولتی و استخدام رسمی
- برخورداری از صلاحیت اخلاقی، اجتماعی و اثبات عدم سوء پیشینه
- عدم وجود سابقه ورشکستگی
- اثبات تمکن مالی برای پیش برد فعالیت‌های تجاری مد نظر
- ارائه تعهد کتبی مبنی بر عدم استفاده غیر قانونی از کارت بازرگانی
- ارائه تعهد کتبی مبنی بر قبول داشتن سیاست‌های تجاری دولت
اشخاص حقوقی:
- مدیران شرکت‌های تعاونی و شرکت‌های دولتی و شرکت‌های موضوع قانون حفاظت صنایع از محدودیت داشتن رابطه استخدامی با دستگاه ها و سازمان های دولتی معاف می‌باشند.
- مدیر عامل‌ها و رئسای هیئت مدیره شرکتها باید دارای پروانه کار و اقامت معتبر باشند و سابقه ی محکومیت کیفری نداشته باشند(اثبات عدم سوء پیشینه).
- مدیران شرکت‌های دولتی و شرکت‌های مرتبط با نهادهای انقلابی و شرکت‌های قانون حفاظت صنایع که حکم مدیریت آنها توسط سازمان‌های دولتی صادر شده باشد از ارائه گواهی نداشتن محکومیت کیفری معافند (به دلیل اثبات سوء پیشینه در مراحل قبلی کار آنها)
- برخورداری از محل کار مورد تأیید
- برخورداری از سابقه کافی فعالیت در حیطه تجارت و اقتصاد
- عدم وجود سابقه ورشکستگی
- در اختیار داشتن محل کسب متناسب با رشته فعالیت (ملکی یا استیجاری)
- ثبت شرکت در دفاتر ثبت تجاری و ارائه اظهارنامه ثبتی