در تنوع شرکتی که در ایران وجود دارد شرکت تعاونی جزو مواردی است که بسیار نکات مهم و ارزنده ای دارد که باید هرکسی که قصد ثبت شرکت تعاونی دارد به آن توجه کند. البته این فقط صاحبین شرکت تعاونی نیستن که باید توجه به مقررات و قوانین شرکت ها داشته باشند و این افرادی که قصد عضویت در شرکت تعاونی را دارند نیز باید مواردی را بدانند. در این مطلب سعی داریم تمامی موارد و شرایط عضویت در شرکت تعاونی را مورد بررسی قرار دهیم.
تعریف اصلی شرکت تعاونی
شرکت تعاونی مابین افراد حقیقی برای فعالیت در امور مربوط به توزیع و جهت اهداف خود که در قانون به منظور بهبود بخشیدن به وضعیت اقتصادی و اجتماعی اعضا است تشکیل می‌شود. برای درک بهتر در رابطه با این نوع شرکت ها باید به موارد زیر نیز اشاره کرد
۱- تنها اشخاص حقیق حق عضویت در شرکت تعاونی را دارند.
۲- این‌گونه شرکت‌ها صرفا در امور مربوط به تولید و توزیع فعالیت دارند.
۳- به موجب ماده ۱ قانون بخش تعاون این سبک از شرکت فقط به منظور رسیدن به اهداف خاصی تشکیل می‌شوند.
۴- نوع فعالیت در شرکت‌های تعاونی بر اساس تولید و توزیع و همکاری مساعی است. و به هیچ شکل دیگر نمی‌تواند فعالیت داشت.
۵- رعایت مقررات قانونی بخش تعاون در تشكیل و فعالیت شركت های مذكور الزامی است.
شرایط عضویت در تعاونی
بر اساس قانون بخش تعاونی، فقط افراد حقیقی و اشخاص حقوقی غیر دولتی امکان حضور در تعاونی را دارند ، پس باید گفت که اشخاص حقوقی دولتی امکان عضویت در شرکت تعاونی را ندارند. همچنین برای عضویت در شرکت تعاونی باید تمامی افراد مواردی را داشته باشند که به شرح زیر است.
- تابعیت ایرانی برای واجدین شرایط
- عدم ممنوعیت قانونی
- خرید حداقل سهام مقرر در اساسنامه شرکت تعاونی
- ارائه درخواست کتبی عضویت توسط شخص
- متعهد بودن به رعایت مقررات اساسنامه شرکت تعاونی
- عدم عضویت در تعاونی مشابه شرایط فوق
شرایط عضویت در شرکت های تعاونی
۱- قبول شرایط عمومی شرکت تعاونی که قانون بخش تعاونی آن را مقرر کرده است.
۲- قبول کردن شرایط اختصاصی که در اساسنامه هر شرکت تعاونی برای عضویت در آن پیش بینی می شود.
۳- کفایت امکانات و ظرفیت شرکت تعاونی.
مرجع قبول عضو
به طور کلی می‌توان اعضای یک شرکت تعاونی را به دو دسته متفاوت تقسیم کرد
- اعضای اولیه یا اعضای موسس که شرکت تعاونی در ابتدای تشکیل تعاونی و با عضویت آن‌ها تشکیل شده است.
- افرادی که پس از تاسیس شرکت تعاونی به عضویت شرکت درآمده اندلازم به ذکر است که شرایط اعضای اولیه و قبول آن ها به عضویت، هیئت موسس است و مرجع احراز وجود شرایط عضویت در داوطلبان بعدی و قبول آن ها به عضویت ، هیئت مدیره است.
لذا اگر هیئت مدیره تشخیص دهد که فردی واجد تمام شرایط لازم برای عضویت در شرمت است با درخواست وی موافقت می‌کند.در غیر این صورت درخواست عضویت را رد می کند. لازم به توضیح است که در هر شرایطی که هیئت مدیره با درخواست متقاضی موافقت نکند و با درخواست وی برای عضویت در شرکت موافقت نکن ،درخواست عضویت از طرف هیئت موسس و هیئت مدیره شرکت تعاونی، قطعی و غیر قابل اعتراض است.
ورود به عضویت از طریق وراثت
طبق ماده ۱۴ قانون بخش تعاونی کشور انتقال عضویت از طریق وراثت امکان پذیر است . لذا در صورت فوت عضو تعاونی، وارث وی می‌تواند واجد شرایط و ملتزم به رعایت مقررات تعاونی باشد، در صورتی که وراث تعدد داشته باشد، ورثه باید مابه التفاوت افزایش سهام ناشی از تعدد خود را به شرکت بپردازند و اما اگر کتباَ اعلام کنند که مایل به ادامه عضویت در شرکت نیستند و یا هیچ کدام واجد شرایط نباشند، عضویت لغو می شود.
لازم به توضیح است که اگر تعداد ورثه بیش از ظرفیت شرکت تعاونی باشد، یک یا چند نفر از وراث با دیگر وراث باید توافق کنند و عضو تعاونی شناخته شوندهمچنین بر اساس ماده ۱۴ قانون بخش تعاونی کشور عضویت در شرکت تعاونی را حقی محسوب داشته که عیناَ به وراث منتقل می شود و چون قابل تجزیه نیست که مشاع محسوب گردد و بین آن ها به نسبت سهم الارث تقسیم شود، فرد فرد آن ها را عضو شرکت به شمار آورده است.
مواردی که باعث اخراج عضو از شرکت تعاونی می‌شود
- رعایت نکردن یکی از شرایط مقرر شده در قانون بخش تعاونی
- ۲٫ رعایت نکردن مقررات پیش بینی شده در اساسنامه شرکت تعاونی برای عضویت در شرکت تعاونی ، لازم به ذکر است که این مورد پس از دوبار اخطار کتبی صورت می‌گیرد.
- ۳٫ انجام دادن عملی که باعث ایجاد زیان مادی برای شرکت تعاونی شود، و شخص مذکور نتواند ظرف مدت یکسال ضرر را جبران کند.
- ۴٫ ارتکاب اعمالی که به حیثیت و اعتبار تعاونی لطمه وارد کند.
- رقابت ناسالم با تعاونی