سهام دارای حق رای به چه معنی است ؟

شرکت های سهامی از جمله شرکت های تجاری برای ثبت در ایران است، همانگونه که از نام این نوع از شرکت ها مشخص است، شرکت های سهامی در ارتباط با سهام فعالیت خود را انجام می‌دهند. در ایران دو نوع شرکت سهامی موجود است، شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص، این دونوع شرکت تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند که از حوصله این مبحث خارج است.

در ادامه این مقاله ما قصد داریم در رابطه با سهام وسهام های دارای حق رای صحبت کنیم. به همین منظور ابتدا توضیحی کوتاه در رابطه با سهام خواهیم داشت و سپس در رابطه با سهام دارای حق رای توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

سهام به چه معناست؟

بنا به استناد به ماده ۲۴ قانون تجارت در کشور باید این‌طور بیان کرد که، سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی، اعم از سهامی خاص و سهامی عام است که تعیین کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحبین آن در شرکت سهامی است.

ورقه سهم، سندی قابل معامله ای است، این سند نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی مالک آن است.

سهام دارای حق رای

در قوانین و مقررات متفاوتی در رابطه با سهام دارای حق رای صحبت شده است، از جمله در مواد ۸۴ و ۸۷ قانون تجارت کشور به سهام دارای حق رای اشاره شده است.در رابطه با این موضوع باید گفت که درقانون تجارت اینگونه بیان شده است که در برخی شرایط امکان حق رای برای برخی سهام وجود دارد که باید برای این موضوع به شرایط زیر دقت داشت.

مورد اول:

اگر در زمان تشکیل شرکت، اساسنامه شرکت حداقل تعداد سهام دارای حق رای معلوم کرده باشد. مثلاَ برای هر پنج سهم یک رای در نظر گرفته شود. بر اساس ماده ۷۵ قانون تجارت کشور ” در مجمع عمومی موسس … هر سهم دارای یک رای خواهد بود “. چنانچه در دیگر مجامع عمومی چنین قاعده ای حاکم بود، قانون گذار باید به آن تصریح و یا حکم تبصره بالا را با عبارت مناسبی مانند : ” در کلیه مجامع عمومی هر سهم دارای یک رای خواهد بود ” ، به سایر مجامع عمومی گسترش می داد.

پس باید با استنباط به موضوع یاد شده در نظر داشت که ، ساکت ماندن قانون گذار تایید تجویز تعیین بیش از یک سهم برای یک رای تلقی نمود. لازم به ذکر است که در ماده ۹ این قانون اینگونه مشخص شده است که برای مندرجات اعلامیه پذیره نویسی باید حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره نویس تعهد شود مشخص و تعهد شود.این موضوع نشانگر این است که ذکر حداقل سهام دارای حق رای در اساسنامه است.

در ماده ۱۱۴ قانون تجارت کشور اینگونه بیان شده است که مدیران شرکت سهامی باید تعداد سهامی را که اساسنامه شرکت مشخص شده است را دارا باشند.لذا این مقدار سهام نباید نباید از تعداد سهامی که در اساسنامه ، به جهت دادن رای در مجامع عمومی لازم است کمتر باشد . در نتیجه می‌توان با پیش بینی یک یا بیش از یک سهم با یک رای در اساسنامه می توان پی برد .

مورد دوم :

بر اساس ماده ۳۷ قانون تجارت کشور سهام محروم از حق رای جایی است که سهامداران شرکت مبلغ تعهد سهام را در موعد مقرر پرداخت نکرده باشند، در همین قانون بیان شده است که  حق حضور و رای در مجامع عمومی صاحبان سهام شرکت را نخواهند داشت و در احتساب حد نصاب تشکیل مجامع عمومی تعداد این گونه سهام از کل تعداد سهام شرکت کسر خواهد شد.

از دیگر موارد نداشتن حق رای برای افراد داراس سهام ،به تبدیل سهام مربوط می گردد، بر اساس این موضوع اگر سهامداری طبق مقررات حاکم بر تبدیل سهام از بانام به بی نام و بالعکس، سهام خود را در موعد مقرر تعویض نکرده باشد،مشمول محرومیت مورد بحث خواهد شد.

در این رابطه ماده ۴۹ قانون تجارت به صراح بیان کرده است که دارندگان سهامی که بر طبق مواد فوق سهام خود را تعویض نکرده باشنددر برابر سهام حق حضور و رای در مجامع عمومی صاحبان سهام را نخواهند داشت .

برای سهام دارای حق و شناسایی این نوع سهام باید توجه داشت که پاره سهم از طریق اعطای نمایندگی به یکی از دارندگان این گونه سهام اعطا می‌شود،اگرچه حقوقدانان ایرانی و مرجع ثبت شرکت ها چنین امکانی را به رسمیت شناخته اند، ولی باید توجه داشت که حق رای ناشی از مالکیت بر سهام بوده و این امکان وجود ندارد که از طریف مشخص کردن نماینده از میان دارندگان متعدد پاره سهم ها حق رای ایجاد کرد .پس توجه باید توجه داشت که دادن نمایندگی ایراد مالکیت متعدد بر یک سهم را برطرف نمی‌کند.