از جمله شرکت های تجاری قابل ثبت در ایران شرکت های تضامنی و نسبی هستند، این دو نوع شرکت در عین اینکه تفاوت،هایی بایکدیگر دارند، دارای شباهت های کاری نیز هستند. به همین منظور در این مقاله سعی داریم بیشتر با شباهت های این دو نوع شرکت تجاری آشنا شویم. ولی قبل ار آن بهتر از تعریفی مناسب از هرکدام از این شرکت ها داشته باشی.
شرکت تضامنی
شرکت تضامنی از کاملترین و قدیمی‌ترین نوع شرکت تجاری در ایران و حتی در جهان به حساب می‌آید، این نوع شرکت معمولا بین دو یا چند شریک تحت نامی مشخص برای انجام امور تجاری صورت می‌گیرد.
در این نوع شرکت ها تمام شرکاء مسئول تعهدات شرکت هستند. چه در شرایطی که در شرکت مداخله داشته باشند چه نداشته باشند. به طور کلی این نوع شرکت ها از جمله شرکت های خانوادگی و دوستانه است که بین فرزندان و والدین یا جمعی از دوستان تشکیل می‌شود.
شرکت نسبی
شرکت نسبی از جمله شرکت های تجاری است که در موارد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع شرکت‌ها به طور کلی تحت عنوان و نام خاصی تشکیل می‌شوند و هریک از شرکاء به میزان سرمایه‌ای که در شرکت گذاشته اند مسئولیت در شرکت دارند.
تفاوت های شرکت نسبی با شرکت تضامنی
از جمله تفاوت های مهم شرکت تضامنی و شرکت نسبی در این است که در شرکت تضامنی کلیه شرکا مسئول پرداخت بدهی و معوقات شرکت هستند، این یعنی اگر کلیه شرکاء نسبت به کلیه سرمایه شرکت تعهد دارند. ولی در شرکت نسبی ، شرکاء تا میزان سرمایه ای که در شرکت گذاشته اند مسئولیت دارند.
شباهت های شرکت تضامنی و شرکت نسبی
با رجوع به قوانین و مقررات موجود در قانون تجارت کشور در موادی از این قانون متوجه می‌شویم که دو شرکت تضامنی و نسبی در مواردی از نظر شکل کاری شباهت زیادی با یکدیگر دارند در ادامه به همین منظور در چند نکته این شباهت ها را با یکدیگر مورد بررسی قرار خواهیم داد. این موارد جزو موادی است که قانون گذاری در ماده ۱۸۵ و ۱۸۹ قانون تجارت بیان کرده و همه این موضوعات به شرح زیر است.
۱- در هر دو شرکت، یعنی هم شرکت تضامنی و شرکت نسبی، قانون میزان حداقل یا حداکثری برای میزان سرمایه مشخص نکرده است.
۲- هر دو شرکت با حداقل دو شریکت قابلیت تشکیل دارند، ولی باید توجه داشت که در هر دو شرکت نیز حداکثریتی برای تعداد شرکاء تعیین نشده است، لازم به ذکر است که کلیه شرکا می‌توانند حقیقی و یا حقوقی باشند.
۳- شرکت تضامنی و شرکت نسبی هر دو در زمانی امکان تشکیل شدن دارند که کلیه سرمایه نقدی و سهم الشرکه شرکت به صورت غیر نقدی تقویم و تنظیم شده باشد.
۴- در این نوع شرکت ها سود و منافع به دست آمده در شرکت ، از طریق مقدار سهم الشرکه شرکاء تقسیم می‌شود. البته اگر در شرکتنامه شکل دیگری مقرر شده باشد، این شرکتنامه است که در اولیت قرار می‌گیرد.
۵- در هر دو شرکت باید یک نفر یا از بین شرکاء یا از خارج از شرکت و شرکاء به عنوان مدیر تعیین شود.مسئولیت مدیران در هر دو شرکت مشابه یکدیگر است.
۶- در این نوع شرکت ها،در صورتی که سهم الشرکه یک یا چند تن از شرکاء غیر نقدی باشد، باید سهم الشرکه مذکور قبلاَ به تراضی تمام شرکاء تقویم شود.
۷- در هر دوشرکت انتقال سهم الشرکه به مانند یکدیگر است، یعنی هیچ یک از شرکاء بدون رضایت کلیه شرکاء حق انتقال سهم الشرکه خود را به فرد دیگری ندارند.
۸- هر دو شرکت به مانند دیگر شرکت های تجاری صرفاْ برای انجام امور تجاری تشکیل می‌شوند پس یا این تفاسیر شرکتی با مسئولیت نسبی شرکا، برای امور غیرتجاری تشکیل شده باشد، تابع قواعد حقوق مدنی است.
۹- در این شرکت ها اگر شخصی جدیدی وارد شرکت شود، آن شخص یا اشخاص مسئولیت نسبت به قورض قبل از ورود به شرکت هم دارند. در نتیجه به طور کلی تمامی تصمیمات و تغییرات در شرکت های نسبی و تضامنی باید مورد تایید تمام شرکا باشد.
۱۰- اگر شرکت تضامنی و شرکت نسبی منحل نشده باشد. اشخاصی که طلبکار شرکت هستند برای مطالبه قروض خود باید از خود شرکت رجوع کنند. لذا طلبکاران شرکت این امکان را ندارند که طلب خود را از شخص حقوقی، به شرکا مراجعه کنند.
۱۱- موارد انحلال شرکت نسبی و شرکت تضامنی، تبدیل شرکت ، تغییر شرکت و یا از این قبیل موارد مربوط به شرکت‌ها در هر دو شرکت یکسان است .
نکته مهم در رابطه با شرکت تضامنی و نسبی
- کلیه شرکت‌های تجاری باید به این موضوع اشراف داشته باشند که به موجب قراردادی باشد که نه تنها کتبی بلکه رسمی باشد.
- با توجه به ماده ۱۹۵ قانون تجارت کشور ، کلیه شرکت های مشمول این قانون ثبت کلیه شرکت های مذکور در این قانون الزامی و تابع جمیع مقررات قانونثبت شرکت هاست ، لازم به ذکر است که ثبت نشدن شرکت به معنای بطلان شرکت است. .