دفتر تجاری یا دفتر ثبت تجاری چیست و چه اهمیتی دارد ؟

دفتر تجارى یا دفتر ثبت تجاری چیست و چه اهمیتی دارد ؟

طبق ماده ۱۶ قانون تجارت هر زمان که وزارت دادگسترى لازم بداند دفترى به‌نام دفتر تجاری، در هر نقطه ای تشکیل مى‌دهد.

هدف از تأسیس دفتر تجاری ثبت شرکت ، نظم و انتظام امور تجارتى است و به همین منظور اسم تجار و نوع فعالیت تجاری

آنها در دفتر مزبور ضبط مى‌گردد.

کلیه اشخاصى که به امر تجارت اشتغال دارند (ایرانى و بیگانه) باید در مدتى که تعیین شده اسم خود را در آن

دفتر تجاری ثبت نمایند و در صورت تخلف به جزاى نقدى از ۲۰۰ ریال تا ۲۰۰۰ ریال محکوم مى‌شوند.

لازم به ذکر است که کسبه جزء از انجام این اعمال ( ثبت اسم خود) معاف مى‌باشند.

این‌که چه کسانى کسبه جزء مى‌باشند در آئین‌نامه‌ هائى که از طرف وزارت دادگسترى تهیه و تنظیم گردیده است،

مشخص مى‌باشد .

انواع دفتر تجاری:          

• دفتر کل

تمامی تاجران باید معاملاتی را که طی هفته انجام می‏دهند، از دفتر روزنامه استخراج و بطور خلاصه در صفحه

مربوط به ثبت برسانند که درج اشخاص، صندوق، کالا و … در آنها الزامی است.

جمع ارقام دفتر کل باید با جمع معاملات درج شده در دفتر روزنامه طی یک هفته، یکسان و مساوی باشد.

• دفتر کپیه

دفتری که تاجر باید تمامی مراسلات و مخابرات صورت حساب‎ها‏ی دوره ای خود را ، به ترتیب تاریخ ثبت نماید .

در حال حاضر دفاتر اندیکاتور که ورودی و خروجی‎ها‏ ثبت می‏کند، جایگزین دفتر کپیه شده است.

• دفتر روزنامه

دفتر روزنامه دفتری است که تاجر باید همه روزه مطالبات، دیون و دادوستدهای تجارتی و معاملات در رابطه با اوراق

تجارتی و بطور کلی جمع واردات و صادرات تجارتی به هر اسم و رسمی که باشد را ثبت کند و تمامی وجوهی که

برای مخارج شخصی است را برداشت نماید.

• دفتر دارایی

تاجر باید هر سال از تمام دارایی‎ها‏ی منقول و غیرمنقول، بدهی، دیون و مطالبات سالهای گذشته را تفکیک کند و

کامل و به ترتیب در دفتر دارایی ثبت و امضا نماید. اگر شخص حقوقی و شرکت آن فعالیت داشته باشد، باید دفاتر

را تحویل دارایی دهد. در غیر این صورت مشمول جرائم مالیاتی خواهند شد.

چگونگی انجام ثبت دفتر تجاری:

امروزه  تجار، شرکت‌ها و بنگاه‌هاى تجارتى مقیم ایران ( ایرانى و خارجى ) براى ثبت نوع تجارت خود در تهران باید

به اداره ثبت شرکت‌ هاى تجارتى و مالکیت صنعتى و در شهرستان‌ها به همان ثبت دفتر تجارى مراجعه نمایند و

از متصدى دفاتر مربوطه سه نسخه اظهارنامه چاپى دریافت کرده و نکاتی را در آن درج کنند.

نکات مربوط به ثبت دفتر تجاری:

• نام و نام خانوادگى بازرگان و رئیس بنگاه و مدیران شرکت و اسم تجارتخانه ، بنگاه یا شرکت؛
• تاریخ و محل تولد و شماره شناسنامه و محل صدور؛
• تابعیت اصلى و فعلی،
• تاریخ ورود به ایران و شماره و محل صدور پروانه اقامت براى خارجیان؛
• محل اقامت شخصی، محل تجارتخانه یا بنگاه با قید نشانى کامل محل مرکز اصلى شرکت

و شعبات آن؛

• میزان سرمایه در شرکت‌هاى تجارتی؛
• شماره ثبت منگنه و پلمپ دفتر تجارى با توجه به مواد ۶ و ۱۲ قانون تجارت؛
• عنوان تلگرافی، شماره تلفن، کتاب رمز تجارتى؛
• قید شماره ثبت علائم تجارتی؛
• اگر شرکت یا بنگاه یا تاجر منحصراً به معاملات داخلى اشتغال دارد باید نوع معاملات و نام کالائى که مورد

معامله مى‌باشد قید شود؛

• هرگاه شرکت یا تجارتخانه یا بنگاه به تجارت خارجى اشتغال داشته باشد باید معین نماید که واردکننده است

یا صادرکننده یا حق‌العمل‌کار یا هر سه .

نکته: هر تاجرى به استثناى کسبه جزء مکلف است دفاتر ذیل یا دفاتر دیگرى را که وزارت عدلیه به موجب نظام‌نامه،

قائم‌مقام این دفاتر قرار مى‌دهد را داشته باشد.

پس تهیه و تنظیم اظهارنامه و درج نکات، به ثبت دفتر تجارى تحویل مى‌شود. آنگاه متصدى دفتر مکلف است

ظرف ده روز مفاد اظهارنامه را در دفتر خود ثبت و روى هر سه نسخه شماره ثبت و تاریخ و اسم ثبت دفتر تجارى

را قید کند و یک نسخه را با تصدیق به اینکه اظهارنامه به ثبت رسیده است امضاء و مهر ‌نماید و به اظهارکننده

تحویل دهد و نسخه دیگر را به وزارت بازرگانى ارسال کند. سپس تاجر یا نماینده او براى گرفتن پروانه تجارتى

مى‌تواند به وزارت بازرگانى و یا اطاق بازرگانى مراجعه کند و با ارائه آن تقاضاى صدور کارت بازرگانى نماید.

براى این منظور باید مدارک لازم را اعم از عکس و کپى شناسنامه و برگ عدم سوء‌پیشینه و سایر مدارکى که

براى این موضوع لازم است تهیه نماید و با مبلغى که براى صدور کارت بازرگانى تعیین گردیده است به‌ حساب

مربوطه واریز کند، تا در مورد صدور کارت بازرگانى وى اقدام نمایند.